Θα ήθελα κατ΄ αρχάς να ευχαριστήσω το Δίκτυο Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης για την πρόσκλησή του να απευθύνω χαιρετισμό στην Ημερίδα που πραγματοποιείται σήμερα και να ευχηθώ κάθε επιτυχία. Να είστε βέβαιοι ότι θα τείνουμε ευήκοον ους στις απόψεις που θα κατατεθούν και θα ακουστούν εδώ για ένα τόσο σημαντικό και επίκαιρο θέμα, αυτό των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, το οποίο απασχολεί τα τελευταία χρόνια τις πολιτικές ηγεσίες των αρμόδιων υπουργείων, τους εκλεγμένους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και τους πολίτες. Στις ευρωπαϊκές χώρες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι απλώς η βασική μονάδα οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης που λειτουργεί εγγύτερα στον πολίτη και το πρόβλημα. Πρόκειται για τον θεσμό που είναι υπεύθυνος για τις βασικές υλικοτεχνικές υποδομές, αλλά και για πολλές κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ σε ορισμένες χώρες τόσο οι υποδομές όσο και οι υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους βρίσκονται στα χέρια της αυτοδιοίκησης. Έτσι, η αυτοδιοίκηση καλείται να αντιμετωπίσει ένα ευρύτατο φάσμα προκλήσεων και απαιτήσεων που μεταβάλλονται με ταχύτατους ρυθμούς στην εποχή μας: Από τα βασικά δίκτυα και τις υλικοτεχνικές υποδομές που απαιτούν διαρκή αναβάθμιση και προσαρμογή στις ιλιγγιώδεις τεχνολογικές εξελίξεις, μέχρι το εξαιρετικά σύνθετο αντικείμενο της προστασίας του περιβάλλοντος και βελτίωσης της ποιότητας ζωής, καθώς και τις ανάγκες για κοινωνικές υπηρεσίες σε σύνθετες και ανομοιογενείς κοινωνίες, με αυξανόμενη διαφοροποίηση αντιλήψεων και τρόπων ζωής, την ώρα που αυξάνεται η δημογραφική γήρανση και αλλάζει μορφή η οικογένεια. Η οικονομική κρίση και το περιοριστικό πλαίσιο δημόσιων δαπανών των τελευταίων ετών, οι διαρκώς διευρυνόμενες απαιτήσεις αντιμετώπισης νέων κοινωνικών προκλήσεων, όπως η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η μακροχρόνια ανεργία, η ανάγκη παροχής ποιοτικών υπηρεσιών σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές, το περιβάλλον, η ποιότητα ζωής, η υγεία, η εκπαίδευση και η κοινωνική πρόνοια διαμόρφωσαν ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακόμη, οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν από τα ευρωπαϊκά κράτη για να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση, δημιούργησαν πολλά προβλήματα στους Ο.Τ.Α., κυρίως στο ύψος των εσόδων και στο προσωπικό τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η κρίση συνέπεσε με την μεταρρύθμιση του ''Καλλικράτη'', η οποία επέφερε δραματικές συνέπειες στη στελέχωση των Περιφερειών και των Δήμων της χώρας και στην απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών και των κοινωνικών δομών τους. Έτσι, την ώρα που όπου μειώνονται οι πόροι της διοίκησης, αυξάνονται συνεχώς τα διοικητικά βάρη, οι διαδικασίες και οι άχρηστες ρυθμίσεις, επιφέροντας καίριο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα της χώρας και αυξάνοντας το τελικό και ιδίως το έμμεσο κόστος της διοικητικής λειτουργίας. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό από όλους ότι υπάρχει ανάγκη για την επεξεργασία μιας ολοκληρωμένης μεταρρυθμιστικής στρατηγικής που θα προσφέρει εναλλακτικές επιλογές σε περιβάλλον κρίσης και ταυτόχρονα θα ανοίγει τις προοπτικές για τη δημιουργική υπέρβαση της. Επιλογές και προοπτικές οι οποίες θα δώσουν ανάσα στην τοπική αυτοδιοίκηση, προσφέροντας της τη δυνατότητα να επιτελέσει με τον καλύτερο τρόπο το ύψιστο καθήκον της, την προσφορά δηλαδή ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών στους πολίτες και τη δόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης μαζί τους.
Δημοσιεύτηκε στις 14 Ιουνίου, 2015
