Τη διαδικασία διαγραφής χρεών προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) περιγράφει ο Κανονισμός Οικονομικής Οργάνωσης και Λογιστικής Λειτουργίας του φορέα. Ο Κανονισμός, που υπογράφεται από την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, προβλέπει, μεταξύ άλλων ότι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης, μπορεί να κριθούν διαγραπτέες και να διαγραφούν, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

- Έχουν ολοκληρωθεί οι προβλεπόμενες ενέργειες για το χαρακτηρισμό τους ως ανεπίδεκτων είσπραξης.

- Έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες στην αλλοδαπή, κατόπιν αξιοποίησης πληροφοριών και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή απαιτήσεων αυτού έναντι τρίτων.

- Έχει ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος των οφειλετών, εφόσον προβλέπεται με την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.

Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ  που δεν έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης, μπορεί να διαγραφούν, εφόσον εμπίπτουν αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλών:

- Οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά.

- Όταν το ποσό της κύριας οφειλής από εισφορές κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή του μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.

- Όταν το ποσό της συνολικής οφειλής από οποιαδήποτε αιτία δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή της μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.

Ο ΕΦΚΑ υποχρεούται να τηρεί βιβλίο Διαγραφών, στο οποίο καταχωρούνται κατά αύξοντα αριθμό οι αποφάσεις του ΔΣ του φορέα και αφορούν διαγραφές ποσών. Εκτός των αποφάσεων, στο βιβλίο αυτό καταχωρούνται το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου, το ποσό που διαγράφεται, ο αριθμός και η χρονολογία της σχετικής έκθεσης, καθώς και η αιτία διαγραφής.

Επιστροφή ποσών αχρεωστήτως εισπραχθέντων

Στις περιπτώσεις είσπραξης ποσών αχρεωστήτως, η επιστροφή αυτών γίνεται με αίτηση του δικαιούχου, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Διεύθυνσης, μετά από σχετική έκθεση εκκαθάρισης, που συντάσσεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες που έκαναν την είσπραξη.

Η σχετική έκθεση εκκαθάρισης περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

- Τον τίτλο της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΕΦΚΑ που τη συντάσσει.

- Το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου.

- Τα στοιχεία της απόδειξης είσπραξης.

- Το ποσό και την αιτία της επιστροφής, που διατυπώνεται με σαφήνεια και υπογράφεται αρμοδίως.

Εάν κατά την εκκαθάριση δεν διαπιστωθεί ληξιπρόθεσμη οφειλή του δικαιούχου, εκδίδεται χρηματικό ένταλμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση σ' αυτόν. Σε αντίθετη περίπτωση, ενεργείται οίκοθεν συμψηφισμός από τον φορέα.

Η νομιμοποίηση των δικαιούχων γίνεται, σύμφωνα με όσα ισχύουν από τις διατάξεις της παρούσης απόφασης.

Εισφορές ασφαλισμένων κλάδου σύνταξης αχρεωστήτως εισπραχθείσες επιστρέφονται ατόκως, με αίτηση του ασφαλισμένου ή και αυτεπάγγελτα από την υπηρεσία. Το δικαίωμα προς επιστροφή παραγράφεται, μετά παρέλευση πενταετίας από  τη λήξη του οικονομικού έτους, εντός του οποίου καταβλήθηκαν οι εισφορές.

Ασφαλιστικές εισφορές κλάδου σύνταξης καταβληθείσες από τους ασφαλισμένους, που, ενώ διέκοψαν την άσκηση του επαγγέλματος, συνέχιζαν να καταβάλουν, επιστρέφονται άτοκα με αίτησή τους ή και αυτεπάγγελτα.

Ευχέρεια για εξόφληση καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών σε μηνιαίες δόσεις 

Με απόφαση του ΔΣ του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) παρέχεται η ευχέρεια της εξόφλησης σε μηνιαίες δόσεις των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών, με τα πρόσθετα τέλη και τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις που ισχύουν κάθε φορά.

Συγκεκριμένα, στον Κανονισμό Οικονομικής Οργάνωσης και Λογιστικής Λειτουργίας του ΕΦΚΑ προβλέπεται ότι:

- Οι πιστώσεις που αναγράφονται στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ πρέπει να είναι εξειδικευμένες και να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για αντιμετώπιση των δαπανών για τις οποίες προβλέφθηκαν.

- Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται σε περίπτωση ανεπάρκειας κάποιων πιστώσεων του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ, και με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν ή δεν επαρκούν τα αποθεματικά του, να αυξάνονται οι πιστώσεις αυτές, με απόφαση των αρμοδίων  οργάνων που εγκρίνουν τον προϋπολογισμό, με ταυτόχρονη ισόποση μείωση άλλων πιστώσεων. Οι πιστώσεις για αποδοχές τακτικού προσωπικού, συντάξεις, βοηθήματα και επιδόματα, δεν είναι δεκτικές μείωσης, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από νόμο ή άλλη διάταξη.

- Δεν επιτρέπεται η έναρξη της διαδικασίας για την εκτέλεση έργου, εργασίας, καθώς και για τη διενέργεια προμήθειας, αν δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό σχετική πίστωση.

Είσπραξη καθυστερούμενων εισφορών

- Οι υπέρ του ΕΦΚΑ ασφαλιστικές εισφορές, σε περίπτωση καθυστέρησης της καταβολής τους πέραν της προθεσμίας λήξης, επιβαρύνονται με πρόσθετα τέλη και επιβαρύνσεις.

- Οι απαιτήσεις του ΕΦΚΑ από ληξιπρόθεσμες εισφορές, πρόσθετα τέλη και επιβαρύνσεις, που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις, εισπράττονται από τον ΕΦΚΑ, σε εφαρμογή των διατάξεων της εκάστοτε νομοθεσίας που διέπει  την αναγκαστική είσπραξη των δημοσίων εσόδων.

- Τίτλοι βεβαίωσης και είσπραξης των ανωτέρω απαιτήσεων κατά ΚΕΔΕ, αποτελούν πράξεις του φορέα που συντάσσονται, είτε από τα αρμόδια για την είσπραξη των εσόδων του φορέα τμήματα και γραφεία, είτε από τα εξουσιοδοτημένα από το ΔΣ για το σκοπό, αυτό όργανα του Οργανισμού.

- Από την επίδοση αντιγράφου του πιο πάνω τίτλου βεβαίωσης με πρόσκληση για την πληρωμή, ο οφειλέτης μπορεί σε περίπτωση αμφισβήτησης, να ασκήσει εντός προθεσμίας 30 ημερών αίτηση ενστάσεως ενώπιον των Διοικητικών Τοπικών Επιτροπών Ενστάσεων.

- Η άσκηση, στην προβλεπόμενη προθεσμία, ενώπιον του ΔΣ του φορέα ή των εξουσιοδοτούμενων από αυτό οργάνων για αναθεώρηση, κατά των βεβαιώσεων των οργάνων του φορέα, δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των εν λόγω τίτλων.

- Με απόφαση του ΔΣ του ΕΦΚΑ πλήρως αιτιολογημένη, παρέχεται η ευχέρεια της εξόφλησης των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών σε μηνιαίες δόσεις, με τα πρόσθετα τέλη και τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά.- Για τις επιδόσεις και την εκτέλεση χρησιμοποιούνται αρμόδιοι κατά τόπο δικαστικοί επιμελητές, ή διενεργούνται ηλεκτρονικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ενώ ιδιώτες δικηγόροι χρησιμοποιούνται για τις νομικές υποθέσεις. Τόσο οι επιμελητές, όσο και οι δικηγόροι, ορίζονται κατόπιν επιλογής, από κατάλογο που εγκρίνει το ΔΣ του ΕΦΚΑ.

Δημοσιεύτηκε στις 24 Ιανουαρίου, 2017