Πρόστιμα συνολικού ύψους 260.000 ευρώ επιβλήθηκαν από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, κατ' εφαρμογή της νομοθεσίας για την «προστασία των καταναλωτών», σε τρεις τράπεζες που προέβαιναν σε μονομερείς αναλήψεις από τους λογαριασμούς μισθοδοσίας του τελευταίου μισθού ή σύνταξης που κατατίθετο σε αυτούς.
Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιάννης Κουτσούκος δήλωσε τα ακόλουθα:
«Στην κρίσιμη οικονομική συγκυρία που διανύουμε είναι θεμελιώδης υποχρέωσή της Πολιτείας να θωρακίσει και να διαφυλάξει την πρόσβαση των εργαζομένων και των συνταξιούχων στο μισθό και τη σύνταξή τους. Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή προβαίνει σε όλες τις ενέργειες ώστε να αντιμετωπισθεί κάθε αθέμιτη χρέωση, ιδίως μάλιστα όταν αυτή συνδέεται με τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει ο πολίτης εξαιτίας της οικονομικής κρίσης». Ειδικότερα, επιβλήθηκαν πρόστιμο ύψους 100.000 ευρώ στην EUROBANK ERGASIAS, πρόστιμο 100.000 ευρώ στην Τράπεζα Πειραιώς και πρόστιμο 60.000 ευρώ στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ. Τις σχετικές αποφάσεις επιβολής προστίμου υπογράφει ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή Δημήτρης Σπυράκος.
Οι παραπάνω τράπεζες προέβαιναν στην μονομερή ανάληψη (μέρους ή όλου) του μισθού ή της σύνταξης για τον συμψηφισμό απαιτήσεών τους που διατηρούσαν προς τους κατόχους των λογαριασμών με βάση σχετικούς γενικούς όρους («ψιλά γράμματα») που εμπεριέχονταν στις δανειακές συμβάσεις.
Ωστόσο, η νομοθεσία ορίζει ως ακατάσχετο και προστατεύει το ποσόν του μισθού ή της σύνταξης που κατατίθεται σε λογαριασμό μισθοδοσίας μέχρι το ύψος του ενός μισθού ή σύνταξης (άρθρο 982 παρ. 3 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας), ενώ δεν επιτρέπει – ούτε με συμφωνία - τον συμψηφισμό ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων με ακατάσχετες απαιτήσεις (άρθρα 451, 464 Αστικού Κώδικα). Τούτο προκειμένου να προστατεύεται ένα ελάχιστο εισόδημα, το οποίο είναι απαραίτητο για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών του οφειλέτη. Κατά συνέπεια οι όροι που προβλέπουν τον συμψηφισμό των απαιτήσεων των τραπεζών με το ποσόν του τελευταίου μισθού ή σύνταξης που κατατέθηκε στον τραπεζικό λογαριασμό είναι παράνομοι και καταχρηστικοί και οι τράπεζες που έκαναν χρήση αυτών ζημιώσανε παρανόμως τους καταναλωτές.
Για τους ίδιους λόγους απαγορεύεται και η ανέκκλητη εξουσιοδότηση για την ανάληψη από το λογαριασμό μισθοδοσίας (όλου ή μέρους) του τελευταίου μισθού ή σύνταξης για την εξόφληση δόσεων δανείου προς τα πιστωτικά ιδρύματα (περίπτωση Αγροτικής Τράπεζας). Ο νόμος προβλέπει εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν για το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τοΤαχυδρομικό Ταμιευτήριο, μόνο όμως για στεγαστικά δάνεια και μέσα σε ορισμένα όρια.
Σύμφωνη γνώμη για την επιβολή κυρώσεων διατύπωσε για τις παραπάνω περιπτώσεις και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Εξάλλου, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχει κινήσει τη διαδικασία για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και για τα λεγόμενα «έξοδα καθυστέρησης», που επιβάλλουν ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα, πέραν των τόκων υπερημερίας, σε περίπτωση καθυστέρησης στην καταβολή της μηνιαίας δόσης. Οι όροι που προβλέπουν τα εν λόγω έξοδα ελέγχονται ως καταχρηστικοί και παράνομοι.
Μετά την κλήση για την κατάθεση σχετικού υπομνήματος μία τράπεζα ανέστειλε την ενεργοποίηση των ιδιαίτερα μάλιστα υψηλών χρεώσεων που είχε προαναγγείλει για την περίπτωση αυτή, δίχως ωστόσο να έχει προβεί μέχρι σήμερα και σε απόσυρση του όρου συναλλαγών που προβλέπει την επιβολή εξόδων καθυστέρησης.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της διαδικασίας που ακολουθήθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος διατύπωσε τη γνώμη ότι οι εν λόγω χρεώσεις παραβιάζουν πρωτίστως τη Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για το ανώτατο όριο του επιτοκίου υπερημερίας και ως εκ τούτου προέχει η εξέταση της εφαρμογής των προβλεπομένων κυρώσεων από τα αρμόδια όργανα της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ΓΓΚ αναμένει, ως εκ τούτου, την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Δημοσιεύτηκε στις 25 Οκτωβρίου, 2011
