Την ίδια «αγωνία» που ένιωθαν όσοι έκαναν αιτήσεις για τις αγροπεριβαλλοντικές δράσεις, όπως ήταν µέχρι πριν από µερικές εβδοµάδες τα Βιολογικά, θα νιώθει από εδώ και στο εξής η πλειοψηφία των αγροτών για τη λήψη του νέου πρασινίσµατος από την ερχόµενη περίοδο. Με τα δικαιώµατα να χάνουν µεγάλο µέρος της δύναµής τους τόσο γιατί µειώνεται η αξία τους όσο και γιατί απεµπλέκονται από σηµαντικά καθεστώτα ενισχύσεων, έντονο είναι το ενδιαφέρον το οποίο αποκτούν οι νέες δράσεις για το πρασίνισµα της περιόδου ΚΑΠ 2023-2027.

Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις το κυνήγι για το επιπλέον πριµ που δίνουν οι δράσεις αυτές, οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τα δικαιώµατα ενίσχυσης της βασικής, ξεκινά κιόλας από τις επερχόµενες φθινοπωρινές σπορές, αφού κατά την προµήθεια των  εφοδίων τους οι αγρότες τις επόµενες εβδοµάδες, αξίζει να έχουν στα υπόψιν τους ότι συγκεκριµένες επιλογές τους ξεκλειδώνουν ενισχύσεις για το 2023.

Ακόµη και αν δεν έχει στην κατοχή του κανένα δικαίωµα, ο αγρότης µπορεί να λάβει στη νέα ΚΑΠ το νέο πρασίνισµα, τη συµπληρωµατική ενίσχυση νεαρών αγροτών, τη συνδεδεµένη και την αναδιανεµητική ενίσχυση. Με λίγα λόγια θα αποκλείεται µόνο από τη βασική ενίσχυση, δηλαδή το λεγόµενο τσεκ.

Με παραστατικά

Ετησίως οι αγρότες θα καλούνται να δηλώνουν µέσω ΟΣ∆Ε σε ποιες δράσεις συµµετείχαν ή προτίθενται να συµµετέχουν κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής χρονιάς. Για παράδειγµα, σύµφωνα µε το στρατηγικό σχέδιο προβλέπεται ενίσχυση για την εφαρµογή βιοδιεγερτών. Ο αγρότης θα δηλώνει ότι πράγµατι εφάρµοσε βιοδιεγέρτες στο κτήµα του µε τα σχετικά παραστατικά. Έπειτα έως τον ∆εκέµβριο θα πιστώνεται το σχετικό ποσό που δικαιούται στον λογαριασµό του.

Την κατάσταση περιπλέκει πάντως η δροµολογούµενη αναθεώρηση των δράσεων από την οποία θα προκύψει και νέα λίστα. Παράλληλα, αναµένεται και αλλαγή σε κάποια ποσά ενίσχυσης µε βάση τα αυξηµένα κοστολόγια των παραγωγών. Ειδικά στο τελευταίο, επισηµαίνεται ότι βάσει του κοινοτικού πλαισίου, όλοι οι υπολογισµοί των ενισχύσεων στο νέο πρασίνισµα βασίζονται στην απώλεια εισοδήµατος και στο αυξηµένο κόστος που γεννάει για τον αγρότη η υιοθέτηση των δράσεων. Ως εκ τούτου, µοιάζει να κρίνεται αναγκαία µία αναπροσαρµογή των παρεµβάσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Εντούτοις, προς το παρόν, δεν έχει υπάρξει επίσηµη ενηµέρωση για το εάν και κατά πόσο εξετάζονται αυξήσεις στα ποσά των ενισχύσεων. Παρά µόνο, πως θα προστεθεί ακόµη µία ειδική δράση, η οποία  θα επιδοτεί την οργανική λίπανση.

Στη θρέψη για το ΟΣ∆Ε του 2023

Αν και δεν αποκλείεται να αλλάξουν τα τελικά ποσά ενίσχυσης, µε αναθεώρηση προς τα πάνω, µια πρώτη πτυχή στην οποία ακουµπά κιόλας από το 2022 το νέο Πρασίνισµα, έχει να κάνει µε τις επιλογές θρέψης που θα ακολουθήσουν οι παραγωγοί. Στο αρχικό στρατηγικό σχέδιο της χώρας, αναφέρεται ότι θα υπάρξει στήριξη µέσω του νέου πρασινίσµατος:

•   Για τη χρήση λιπασµάτων βραδείας αποδέσµευσης σε αροτραίες καλλιέργειες 4 ευρώ/στρµ. και στα κηπευτικά και δενδρώδεις 6 ευρώ/στρµ.
•   Για τη χρήση λιπασµάτων µε παρεµποδιστές σε αροτραίες καλλιέργειες 0,4 ευρώ/στρµ. και στα κηπευτικά και δενδρώδεις 0,6 ευρώ/στρµ.
•   Για χρήση προϊόντων µε βιοδιεγέρτες σε αροτραίες καλλιέργειες 3 ευρώ/στρµ. και στα κηπευτικά και δενδρώδεις 6 ευρώ/στρµ.

Τα εν λόγω υποµέτρα περιλαµβάνονται στη δράση: Ενίσχυση παραγωγών για την εφαρµογή µεθόδων γεωργίας ακριβείας για την οποία µέχρι στιγµής προβλέπονται ενισχύσεις ως εξής:

1. Για τη συνέχιση εφαρµογής της µεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης των λεπιδοπτέρων Confusio ανά καλλιέργεια:

• Ροδακινιά, νεκταρινιά και βερικοκιά 40ευρώ/στρµ.
•   ∆αµασκηνιά 70,4 ευρώ/στρµ.
•   Μηλιά, αχλαδιά και κυδωνιά 50 ευρώ/στρµ.
•   Οινοποιήσιµο αµπέλι 42,6 ευρώ/στρµ.
•  Επιτραπέζιο αµπέλι στο οποίο συµπεριλαµβάνεται και η σταφίδα 56,4 ευρώ/στρµ.

2. Για την χρήση της εφαρµογής, την κατάρτιση, παρακολούθηση και προσαρµογή του σχεδίου διαχείρισης 3 ευρώ/στρµ.
3. Για την εξαπόλυση ωφέλιµων αρπακτικών εντόµων στην καλλιέργεια µηλιάς, ροδακινιάς και κερασιάς 43 ευρώ/στρµ. ενώ για την καλλιέργεια αχλαδιάς 36 ευρώ/στρµ.
4. Για τη χρήση εντοµοπαθογόνων νηµατωδών ενάντια σε διάφορα έντοµα – εχθρούς στις καλλιέργειες ροδακινιάς, µηλιάς, δαµασκηνιάς 24 ευρώ/στρµ.
5. Για την εφαρµογή µηχανικής ζιζανιοκτονίας, µε παράλληλη κάλυψη µε mulch 22 ευρώ ανά στρέµµα.
6. Για την εφαρµογή πολλαπλών καλοκαιρινών κλαδεµάτων για οπωρώνες χωρίς όψιµη φρέσκια βλάστηση 21 ευρώ/στρµ.
7. Για τη χρήση ψεκαστικών ακροφυσίων µειωµένης διασποράς 3 ευρώ/στρµ.
8. Για τη διαχείριση των υπολειµµάτων ψεκαστικών υγρών στις αροτραίες 1 ευρώ/στρµ. και στα κηπευτικά και δενδρώδεις 3 ευρώ/στρµ.
9. Για τη χρήση υπηρεσιών γεωργίας ακριβείας κατά τη διάρκεια των ψεκασµών 7 ευρώ/στρµ.

Μόλις 30 εκατ. για κτηνοτρόφους, ριγµένο και το βαµβάκι

Ριγµένοι από το νέο πρασίνισµα της ΚΑΠ φαίνεται ότι θα είναι οι κτηνοτρόφοι, αφού οι απολαβές τους περιορίζονται σε µέχρι 25 ευρώ το στρέµµα πριµ για τα δασολίβαδα, εκτός και αν υπάρξει τροπολογία της λίστας στην οποία θα περιλαµβάνεται έστω και για ορισµένες δράσεις ενίσχυση βάσει ζωικού κεφαλαίου και όχι βάσει έκτασης.

Πιο αναλυτικά από το νέο πρασίνισµα οι κτηνοτρόφοι έχουν να περιµένουν χρήµατα από τις εξής δράσεις:

1) Αναστολή βόσκησης: α) για τους µήνες Μάρτιο και Απρίλιο στη πεδινή υψοµετρική ζώνη (<600µ.), β) για τους µήνες Απρίλιο και Μάιο στην ηµιορεινή υψοµετρική ζώνη (600-800 µ.) και γ) και για τον µήνα Μάιο στην ορεινή υψοµετρική ζώνη (>800µ.). Θα καλύπτονται οι πρόσθετες δαπάνες για την αγορά ζωοτροφής για τον επιπλέον χρόνο που τα ζώα θα παραµείνουν στο στάβλο. Η αποζηµίωση για τη δέσµευση αυτή εξαρτάται από τη διοικητική περιφέρεια στην οποία δραστηριοποιείται η εκµετάλλευση και την υψοµετρική ζώνη στην οποία βρίσκεται. Κυµαίνεται για τους πεδινούς βοσκοτόπους από 1,7 έως 5 ευρώ/στρέµµα, για τους ηµιορεινούς από 3,5 έως 10,5 ευρώ/στρέµµα ενώ για τους ορεινούς από 2,7 έως 7,9 ευρώ/στρέµµα.

2) Μετακινούµενη κτηνοτροφία: Μετακίνηση του συνόλου του ζωικού κεφαλαίου σε ορεινές βοσκήσιµες γαίες για τουλάχιστον 4 συνεχόµενους µήνες το έτος. Πρέπει επίσης να καταρτίζεται ετήσιο Σχέδιο διαχείρισης Βοσκοτόπου της εκµετάλλευσης, µε τη συνδροµή πιστοποιηµένου συµβούλου, η δε συµµόρφωση στην εκ περιτροπής βόσκηση αλλά και η µετακίνηση του κοπαδιού θα πιστοποιείται µε την χρήση συστήµατος γεωεντοπισµού (GPS).

Η αποζηµίωση για τη δέσµευση αυτή εξαρτάται από τη διοικητική περιφέρεια, την απόσταση που πρέπει να διανύσει αλλά και το είδος του εκτρεφόµενου ζώου, Έτσι για τα βοοειδή κυµαίνεται από 1,1 έως 7,4 ευρώ/στρέµµα ενώ για τα αιγοπρόβατα από 1,7 έως 8,5 ευρώ/στρέµµα. Καλύπτονται οι δαπάνες κατάρτισης και παρακολούθησης του Σχεδίου ∆ιαχείρισης βοσκότοπου αλλά και η αγορά και χρήση του συστήµατος γεωεντοπισµού. Το κόστος γι’ αυτό εκτιµάται στα 0,5 ευρώ/στρέµµα.

Βελτιστοποίηση σιτηρεσίου: Η δράση συνίσταται στην ενίσχυση για την εφαρµογή προγράµµατος κατάλληλου εµπλουτισµού και τελικά βελτιστοποίησης του σιτηρεσίου. Καλύπτονται µεταξύ άλλων οι δαπάνες κατάρτισης, παρακολούθησης και προσαρµογής βελτιωµένου σιτηρεσίου. Η ενίσχυση υπολογίζεται στα 10 ευρώ ανά ΜΖΚ.

3) Ιδιόκτητα δασολίβαδα

Για τους κτηνοτρόφους που διαθέτουν βοσκότοπους σε µερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις (αραιά δάση) δίνεται η ευκαιρία για ενίσχυση 25 ευρώ το στρέµµα από το νέο πρασίνισµα. Συγκεκριµένα, όπως αναφέρεται στο στρατηγικό σχέδιο η δράση αφορά στις µερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις (αραιά δάση) βοσκοτόπων µε κάλυψη δέντρων µέχρι 40% και υπόροφο µε ποώδη ή ξυλώδη βλάστηση. Η δράση συνίσταται στη συστηµατική φροντίδα/καθαρισµό των δέντρων/θάµνων, στην υποχρέωση για ελεγχόµενη βόσκηση, µε παράλληλη αυστηρή προστασία στοιχείων του τοπίου. Επίσης υποχρέωση του παραγωγού είναι καρατόµηση και αποµάκρυνση ξενικών και εισβλητικών δένδρων και θάµνων από την επιλέξιµη έκταση που εφάπτεται των αγροτεµαχίων, κατά την χειµερινή περίοδο). Και στις δύο δράσεις υποχρέωση των παραγωγών είναι η προστασία και διατήρηση των προστατευόµενων στοιχείων του τοπίου που έχουν οριοθετηθεί και χαρακτηριστεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ανεξάρτητα από το µέγεθός τους.

Η ενίσχυση δίνεται για τη συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας στις δυσπρόσιτες και µειωµένης παραγωγικότητας εκτάσεις αλλά και για τον καθαρισµό αποµάκρυνσης χωροκατακτητικών ειδών, εκ περιτροπής / ελεγχόµενη βόσκηση.

Το 60αρι αµειψισποράς στο βαµβάκι γίνεται 20 ευρώ στο νέο πρασίνισµα

To 60αρι της αγρανάπαυσης και αµειψισποράς θα «χαιρετήσουν» στα τέλη του έτους οι δικαιούχοι του προγράµµατος Απονιτροποίησης που τελειώνουν οι δεσµεύσεις τους καθώς νέα πρόσκληση δεν προβλέπεται στα πλαίσια της ερχόµενης ΚΑΠ. Οι 8.000 «τυχεροί» της περασµένης πρόσκλησης από την άλλη θα λαµβάνουν το πριµ για µία διετία και µετά επίσης θα βρεθούν εκτός προγράµµατος.

Για τις ίδιες ενέργειες τώρα, οι αποζηµιώσεις θα παρέχονται από το νέο πρασίνισµα, µε βάση το ποσοστό της γης που µπαίνει σε αµειψισπορά και τη συνολική έκταση. Συγκεκριµένα οι ενισχύσεις σε βαµβάκι και καλαµπόκι θα έχουν ως εξής:

Βαµβάκι

• Μέση αποζηµίωση για ζώνη οικολογικής εστίασης 5% (αγρανάπαυση, αµειψισπορά) σε αγροτεµάχια µε βαµβάκι υπολογίζεται σε 10 ευρώ το στρέµµα

•  Ετήσια αποζηµίωση για ζώνες οικολογικής εστίασης 10% σε εκµεταλλεύσεις που διαθέτουν αρόσιµη έκταση άνω των 100 στρεµµάτων, 20 ευρώ το στρέµµα.
•  Ετήσια αποζηµίωση για ζώνες οικολογικής εστίασης 10% σε εκµεταλλεύσεις που διαθέτουν αρόσιµη έκταση µέχρι 100 στρέµµατα, 19,8 ευρώ το στρέµµα

Καλαµπόκι

•  Μέση αποζηµίωση για ζώνη οικολογικής εστίασης 5% (αγρανάπαυση, αµειψισπορά) σε αγροτεµάχια µε καλαµπόκι υπολογίζεται σε 5,7 ευρώ το στρέµµα
•  Ετήσια αποζηµίωση για ζώνες οικολογικής εστίασης 10% σε εκµεταλλεύσεις που διαθέτουν αρόσιµη έκταση άνω των 100 στρεµµάτων, 6,8 ευρώ το στρέµµα.
•  Ετήσια αποζηµίωση για ζώνες οικολογικής εστίασης 10% σε εκµεταλλεύσεις που διαθέτουν αρόσιµη έκταση µέχρι 100 στρέµµατα, 11,4 ευρώ το στρέµµα
• Από την άλλη καµία σχετική αποζηµίωση δεν προβλέπεται για τους παραγωγούς ηλίανθου όπως ισχύει στο πρόγραµµα της Απονιτροποίησης. Τα παραπάνω ποσά δεν αφορούν προφανώς µόνο εκείνους που ακολουθούν σήµερα πρόγραµµα Απονιτροποίησης και µπορούν να τα λάβουν κι άλλοι γεωργοί.

Σηµειώνεται πως στην 1η πρόσκληση Απονιτροποίησης εντάχθηκαν 4.200 δικαιούχοι και οι δεσµεύσεις τους λήγουν τον ∆εκέµβριο του 2022. Οι 7.957 δικαιούχοι της δεύτερης πρόσκλησης έχουν διετείς δεσµεύσεις οι οποίες λήγουν τον Φεβρουάριο του 2024