Συνεργασία Θεοδώρας Τζάκρη με τον Πρόεδρο της Ένωσης Οινοποιών Βόρειας
Ελλάδας Στέλιο Μπουτάρη για τις εξαγωγικές προοπτικές του ελληνικού κρασιού
Στόχος η ανάπτυξη ενιαίας στρατηγικής από όλο τον κλάδο της Οινοποιίας
Η βουλευτής Πέλλας και Αναπληρώτρια Τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ με αρμοδιότητα τον Απόδημο Ελληνισμό και το
Εξωτερικό Εμπόριο κ. Θεοδώρα Τζάκρη πραγματοποίησε χθες (17-9-2021)
συνάντηση συνεργασίας με τον Πρόεδρο της Ένωσης Οινοποιών Βόρειας Ελλάδας
Στέλιο Μπουτάρη με αντικείμενο τις εξαγωγικές προοπτικές του ελληνικού
κρασιού στο Κτήμα του Κυρ-Γιάννη στην Νάουσα Ημαθίας
Σύμφωνα με τον κ. Μπουτάρη «το κρασί είναι ένα προϊόν πρεσβευτής για την
ελληνική οικονομία, παρά το σχετικά μικρό μέγεθος που έχει ο κλάδος στην
Ελλάδα, μιλώντας ειδικά από πλευράς οινοπαραγωγής (350 εκ και 80 εκ εξαγωγές),
με έκταση αμπελώνα που καταλαμβάνει περίπου τα 610.000 στρέμματα αμπελώνων.
Απασχολεί εμμέσως πάνω από 200.000 εργαζόμενους, κυρίως στην επαρχία, δίνει
στα προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής προστιθέμενη αξία, απαιτεί επενδύσεις
και είναι εξωστρεφής κλάδος. Συγκεντρώνει δηλαδή όλες τις προϋποθέσεις για την
αύξηση του ΑΕΠ της χώρας.
Η ετήσια παραγωγή το 2017 ήταν 2,5 εκατομμύρια εκατόλιτρα, που καθιστά την
Ελλάδα την 17η οινοπαραγωγική χώρα στον κόσμο. Τα λευκά κρασιά κυριαρχούν,
με τα ερυθρά κρασιά να αποτελούν το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής. Χώρες
προορισμού για τις εξαγωγές του ελληνικού κρασιού είναι, κατά σειρά, η
Γερμανία, η Αμερική, ο Καναδάς, η Κύπρος, το Βέλγιο κλπ.
Τα κύρια οινοπαραγωγικά κέντρα βρίσκονται στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο, στην
Μακεδονία, και στην Κεντρική Ελλάδα. Συνολικά υπάρχουν 33 ζώνες ΠΟΠ, και οι
πιο σημαντικές είναι οι ΠΟΠ Μαντίνεια (με κρασιά από Μοσχοφίλερο), ΠΟΠ
Νάουσα, ΠΟΠ Αμύνταιο, ΠΟΠ Γουμένισσα (από Ξινόμαυρο). Υπάρχουν επίσης
περισσότερες από 100 ζώνες ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης).
ΟΜΩΣ, με στοιχεία το 2020 φαίνεται ότι στην Ελλάδα καταγράφεται πτώση της
οινοπαραγωγής που ξεπερνά το 10% και αποδίδεται (1) στην αλλαγή των
κλιματολογικών συνθηκών και (2) στη δραματική μείωση των εκτάσεων
αμπελοκαλλιέργειας κατά 20% (και την κατά συνέπεια απώλεια δικαιωμάτων
φύτευσης). Ακόμη κι αν ένας επαγγελματίας επιθυμεί να επεκταθεί, ο μόνος τρόπος
για να το κάνει είναι αγοράζοντας δικαιώματα από τους υφισταμένους αμπελώνες,
εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει περιορισμούς στην επέκταση του κλάδου, καθώς
ασκούνται πιέσεις από την «ηγεμονεύουσα» μέχρι πρότινος χώρα του κλάδου, την
Γαλλία. Για αυτόν τον λόγο η Εθνική Διεπαγγελματική Αμπέλου και Οίνου στην
οποία συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι του κλάδου, δηλαδή οι αμπελουργοί και οι
οινοποιοί καθώς και οι έμποροι, πρότεινε να δοθούν νέες άδειες στην χώρα μας από τις αδιάθετες άδειες της Ισπανίας (καθώς στην χώρα αυτή η οινοπαραγωγή
φθίνει, όπως επίσης και στην Ιταλία και την Γαλλία), πλην όμως η ΕΕ αρνήθηκε.
Η Εθνική Διεπαγγελματική Αμπέλου και Οίνου συνεστήθη το 2010 και από τότε το
Ελληνικό Κρασί γνώρισε άνθιση, καθώς για πρώτη φορά εκπονήθηκε και
εφαρμόζεται το Εθνικό Σχέδιο, η στόχευσή του οποίου για το ελληνικό κρασί
διαμορφώνεται ως έξης:
«Αύξηση της προστιθέμενης αξίας μέσα από την συνεχή βελτίωση της ποιότητας στα
επώνυμα, τυποποιημένα κρασιά που παράγονται στην ελληνική επικράτεια»
Αποτέλεσμα της στρατηγικής αυτής είναι ότι η τιμή της κατά κιλό πώλησης του
ελληνικού κρασιού στο εξωτερικό έχει υπερδιπλασιαστεί (από 2,5 στα 5 ευρώ)
Οι επενδύσεις που έχουν γίνει στο Ελληνικό Κρασί την τελευταία δεκαετία
ξεπερνούν τα 100 εκ ευρώ. Όμως τα δομικά προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν,
εμποδίζοντας τις επενδύσεις να αποδώσουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η Βόρεια Ελλάδα στηρίζεται περισσότερο στην εστίαση, αν και τα τελευταία χρόνια
έχουν γίνει προσπάθειες για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού, ενώ άλλες περιοχές
όπως πχ η Κρήτη και η Σαντορίνη βασίζονται στον οινοτουρισμό.
Η ανάγκη για δομικές μεταρρυθμίσεις στον κλάδο της οινοποιίας είναι πιο επιτακτική
από ποτέ και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν μοναδική ευκαιρία.
i) Στην ερώτηση της κυρίας Τζάκρη για το αν τα έκτακτα μέτρα
(απόσταξη κρίσης και πράσινος τρύγος) ήταν ικανοποιητικά για τη
στήριξη του κλάδου κατά την πανδημία ο κύριος Μπουτάρης απάντησε
ότι το μέτρο του πράσινου τρύγου δεν υλοποιήθηκε ποτέ γιατί η
υλοποίησή του καθυστέρησε να ξεκινήσει, ενώ το μέτρο της απόσταξης
κρίσης αξιοποιήθηκε επαρκώς, κυρίως από τους συνεταιρισμούς, και
διεκδικούν πρόσθετους πόρους από την πλευρά της Πολιτείας .
ii) Στην ερώτηση για το αν οι διαδικτυακές πωλήσεις κρασιού ήρθαν για
να μείνουν ο κύριος Μπουτάρης απάντησε θετικά. Κατά την διάρκεια της
πανδημίας ανέβηκε κατακόρυφα η κατανάλωση κατ’ οίκον παγκοσμίως
και πολλά οινοποιεία δημιούργησαν ηλεκτρονικά καταστήματα για να
ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση. Το γεγονός αυτό είχε ως
αποτέλεσμα να αυξηθούν οι πωλήσεις στα οινοποιεία που είχαν παρουσία
στα super market και είχαν αναπτύξει ηλεκτρονικά καταστήματα.
Αντίθετα δεν ευνοήθηκαν τα μικρά οινοποιεία που οι πωλήσεις
πραγματοποιούνταν εντός αυτών. Σύμφωνα με τον κύριο Μπουτάρη τα
μικρά οινοποιεία θα πρέπει να οργανωθούν και να αναπτύξουν συνέργειες
και να συνενώσουν δυνάμεις μέσα από την δημιουργία clusters για να
αναπτύξουν συνολικά την περιοχή τους.
iii) Ανταγωνίστριες χώρες στις εξαγωγές του κρασιού είναι κυρίως η
Πορτογαλία και η Αυστρία
Αντίθετα στο εσωτερικό οι σχέσεις των ιδιωτών- οινοποιών με τους
συνεταιρισμούς και Ομάδες Παραγωγών είναι άρτιες καθώς ο κλάδος έχει
3
αντιληφθεί ότι το συμφέρον του είναι συλλογικό, να μεγαλώσει δηλαδή η
πίτα, να αυξηθεί π.χ. η κατανάλωση από τα 35 λίτρα κατά κεφαλή στα 40 ή
τα 45 και όλοι θα είναι κερδισμένοι.
iv) Προτάσεις – τι θα ήθελαν από την πλευρά της πολιτείας;
Σύμφωνα με τον κύριο Μπουτάρη ήταν λάθος η κατάργηση του
Οργανισμού Προώθησης εξαγωγών, ενώ η δράση του Enterprise Greece
προς την κατεύθυνση της προώθησης των ελληνικών εξαγωγών κατά την
τελευταία διετία είναι ανύπαρκτη. Επεσήμανε την ανάγκη σύστασης ενός
Εθνικού Συμβουλίου Αμπέλου και Οίνου, (τέτοιο όργανο υπάρχει εδώ
και πολλά χρόνια στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες πχ Αυστρία κλπ)
με την μορφή του ΝΠΔΔ, ως όργανο χάραξης πολιτικής του κλάδου και
εκπροσώπησης του οινικού κλάδου στο εξωτερικό.
Από την πλευρά της η κ. Τζάκρη επανέλαβε τη μεγάλη σημασία που έχει η εστίαση
των προσπαθειών όλων των εμπλεκομένων στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας
στην αλυσίδα του εξαγωγικού εμπορίου.
Κι εδώ μπαίνει ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους, ο οποίος πρέπει να ηγηθεί της
δημιουργίας δύο ειδών δικτύων συνεργασίας
Ι) το πρώτο δίκτυο μέσα από την ενθάρρυνση κοινών επενδυτικών δράσεων που
θα διατρέχουν και τους τρεις τομείς της οικονομίας ( clusters) και
ii) το δεύτερο δίκτυο είναι ένα δίκτυο επιθετικής στήριξης του εξαγωγικού
εμπορίου, μέσα από διεπιμελητηριακές και διακρατικές συμφωνίες για την
ανάπτυξη νέων αγορών, αλλά και την «διεθνοποίηση» του ελληνικού παραγωγικού
και μεταφορικού ιστού.
Επίσης πολύ σημαντική είναι μια νέα ολιστική αντίληψη διασύνδεσης του
πρωτογενούς, του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα της οικονομίας που
σημαίνει ότι μια αγαστή συνεργασία της παραγωγής, της μεταποίησης, της
τυποποίησης, της μεταφοράς θα οδηγήσουν στην αύξηση της επιδιωκόμενης
προστιθέμενης αξίας.
Κατά την κ. Τζάκρη η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ θα επιτευχθεί μόνο μέσα από
την αναδιάρθρωση του παραγωγικού και εξαγωγικού μας μοντέλου, το οποίο θα δίνει
έμφαση στην ποιότητα, στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και στο χαμηλό
περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς ο πλούτος της χώρας είναι η αύξηση της
ελληνικής προστιθέμενης αξίας των προϊόντων και των υπηρεσίων που
παράγουμε.
Δημοσιεύτηκε στις 20 Σεπτεμβρίου, 2021
