Σύμφωνα με το νέο Ηλεκτρονικό Σύστημα για Άδεια Ταξιδιού (ElectronicSystemforTravelAuthorization - ESTA) που θεσμοθετήθηκε από το αμερικανικό Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας στο πλαίσιο του προγράμματος VisaWaiverProgram (VWP), όλοι οι πολίτες των κρατών μελών της Ε.Ε. για τα οποία δεν απαιτείται θεώρηση (visa) – συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων– θα πρέπει από σήμερα να κατέχουν μία ηλεκτρονική άδεια για ταξίδια προς τις ΗΠΑ, η οποία θα ισχύει για ένα διάστημα δυο ετών. Το DHS θα διατηρεί τα προσωπικά δεδομένα για ένα ακόμα έτος μετά τη λήξη της άδειας, και κατόπιν θα τα αποθηκεύει για άλλα δώδεκα έτη για λόγους ασφάλειας. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του αμερικανικού Υπουργείου, η χορήγηση ηλεκτρονικής έγκρισης της άδειας ταξιδίου από το ESTA δεν εγγυάται ότι η ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων θα επιτρέψει την είσοδο στο αμερικανικό έδαφος. O ταξιδιώτης θα το πληροφορείται αυτό μόνον όταν αποβιβαστεί επιτόπου, ενώ σε περίπτωση άρνησης της εισόδου, οι ΗΠΑ δε θα του καλύπτουν τα ταξιδιωτικά έξοδα για την επιστροφή του. Ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. κ. Νίκος Βακάλης υπέβαλε γραπτή ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη νομιμότητα και τη σκοπιμότητα αυτών των ρυθμίσεων. Από την απάντηση της Κομισιόν προκύπτουν τα εξής: Πρώτον, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι νόμιμο να δίνεται το ερωτηματολόγιο του ESTA προς συμπλήρωση σε παιδιά, τα οποία δεν έχουν ακόμα δικαιοπρακτική ικανότητα ούτε υπέχουν ποινική ευθύνη, σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας τους. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ένας γονέας ή κηδεμόνας οφείλει να συμπληρώνει ηλεκτρονικά όλα τα απαιτούμενα στοιχεία των παιδιών, όπως συμβαίνει και με το έντυπο I-94W που χρησιμοποιείται σήμερα από τις αμερικανικές αρχές. Δεύτερον, επιβεβαιώνεται από την Κομισιόν ότι όντως η άδεια ταξιδιού ESTA δεν παρέχει στον ταξιδιώτη την εγγύηση ότι θα γίνει δεκτός στο έδαφος των ΗΠΑ. Και σε αυτό το σημείο δεν υπάρχει διαφορά σε σχέση με την ισχύουσα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία η είσοδος στο αμερικανικό έδαφος ενός ταξιδιώτη επαφίεται στον υπάλληλο της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων στο σημείο εισόδου στο αμερικανικό έδαφος. Τέλος, σε ερώτηση του κ. Βακάλη για το κατά πόσον θα μπορούσαν να αποφεύγονται ταλαιπωρία και έξοδα για τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες προς τις ΗΠΑ, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι τα δεδομένα μίας άδειας ταξιδίου θα παραμένουν αποθηκευμένα έως και δεκατρία χρόνια για λόγους επιβολής του νόμου ή ασφάλειας. Συνεπώς, τα προσωπικά δεδομένα θα συλλέγονται και θα υποβάλλονται σε επεξεργασία από το αμερικανικό Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, αλλά και από άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες που το επικουρούν, ούτως ώστε να καθορίζεται το κατά πόσον ο αλλοδαπός μπορεί να ταξιδέψει στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του προγράμματος VWP. Επίσης, θα εξετάζεται από τις αρχές επιβολής του νόμου και το κατά πόσον τα υποβαλλόμενα προσωπικά δεδομένα παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τις αμερικανικές αρχές ασφαλείας, σύμφωνα με την βάση δεδομένων ανίχνευσης τρομοκρατών TerroristScreeningDatabase (TSDB). Με δήλωσή του ο κ. Βακάλης αναφέρει: «Το θέμα της συλλογής και επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων ταξιδιωτών από τις αμερικανικές αρχές είναι πολύ σοβαρό, διότι θέτει ένα ζήτημα αρχής. Θα περίμενα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμερίζεται τις πάγιες ανησυχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να απαιτήσει από τις αμερικανικές αρχές περισσότερες εγγυήσεις για την προστασία των θεμελιωδών μας δικαιωμάτων. Δυστυχώς, από την απάντησή της στην επίκαιρη (καθότι χθες άρχισε να ισχύει το νέο ηλεκτρονικό σύστημα για τη χορήγηση αδειών ταξιδιού στις ΗΠΑ) ερώτησή μου, φαίνεται ότι ούτε και με το νέο ηλεκτρονικό σύστημα ESTA για τη χορήγηση άδειας ταξιδιού θα θωρακίζονται επαρκώς τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Ευρωπαίων ταξιδιωτών».
Δημοσιεύτηκε στις 14 Ιανουαρίου, 2009
