Με μία πορεία διαμαρτυρίας στη Μεγάλη Οδό του Πέραν (Ιστικλάλ) επέλεξε η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας να εκφράσει την καταδίκη και τον αποτροπιασμό της για τα Σεπτεμβριανά. Η πορεία, που οργανώθηκε "την τελευταία στιγμή" από την Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συγκέντρωσε περίπου εκατό άτομα, και κατευθύνθηκε από την πλατεία Ταξίμ, την κεντρικότερη της Πόλης, στο τετράστρατο του Γκαλατάσαραϊ. Η κίνηση στόχευε, σύμφωνα με το στέλεχος της ένωσης Αϊσέ Γκιουνάισου, να υπενθυμίσει στην κοινωνία της Πόλης τα τραγικά συμβάντα που έλαβαν χώρα πριν 55 χρόνια. Οι διαδηλωτές κρατούσαν πανό όπου περιγράφονταν οι καταστροφές της νύκτας εκείνης -οι λεηλασίες καταστημάτων, νεκροταφείων και εκκλησιών, οι βιασμοί. "Ποτέ ξανά" ήταν το σύνθημα με το οποίο οι ακτιβιστές κάλεσαν την κοινωνία να θυμηθεί και να οπλιστεί ενάντια στον εθνικισμό και το ρατσισμό, που στην Τουρκία υφέρπει και στοχοποιεί διαφορετικές ομάδες.
Εκπρόσωπος της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκφώνησε λόγο μπροστά στο "Μνημείο της Δημοκρατίας" του Γκαλατάσαραϊ, όπου περιγράφηκε η νύκτα της 6ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο ρόλος του παρακράτους στην οργάνωση των γεγονότων. Τα περιέγραψε ως "κρίκο σε μία αλυσίδα γεγονότων" που ανάγεται στην εποχή της Αρμενικής Γενοκτονίας του 1915, γεγονότων που στόχευαν στην "εθνική εκκαθάριση" της χώρας. "Αυτοί που λεηλάτησαν, βίασαν και λιντσάρισαν το 1955 δεν ήταν μία χούφτα άνθρωποι, αλλά πολλοί - τουλάχιστον 100.000. Πολλοί δυστυχώς είναι αυτοί που είναι έτοιμοι να προβούν σε αντίστοιχες πράξεις και σήμερα" είπε. Τα Σεπτεμβριανά, αν και δημιούργημα της ΜΙΤ και της "Υπηρεσίας Ειδικού Πολέμου", αποτελούν ταυτόχρονα έργο μιας ολόκληρης κοινωνίας, προειδοποίησε.
Η Μεγάλη Οδός του Πέραν, η πεζοδρομημένη σήμερα Ιστικλάλ, σήμερα αποτελεί το κέντρο κάθε πορείας διαμαρτυρίας και κάθε πρωτοβουλίας της "Κοινωνίας των Πολιτών". Χθες, όπως γίνεται συνήθως στις πορείες αυτές, η αστυνομική δύναμη ήταν πολυπληθέστερη των διαδηλωτών. "Δεν φοβόμαστε τίποτα πια, ορθώνουμε το λόγο μας άφοβα και ηχηρά. Οι μέρες όπου η αστυνομία και το παρακράτος κυβερνούσαν τη χώρα έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί" λέει ένας νεαρός διαδηλωτής.
Η εφημερίδα Ταράφ σε χθεσινό άρθρο της με τίτλο "Σεπτεμβριανά, ο λεκές που δεν καθαρίζει", τόνισε ιδιαίτερα το ρόλο του παρακράτους στη λεπτομερή οργάνωση των επεισοδίων, αποκαλώντας τα "έργο της Εργκένεκον της εποχής".
Δημοσιεύτηκε στις 8 Σεπτεμβρίου, 2010