Το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΣΕΕΚ) αποφάσισε (4/5/2022) την ίδρυση 19 νέων Πρότυπων ΕΠΑ.Λ.

Τα ιδρυόμενα νέα Π. ΕΠΑ.Λ., σύμφωνα με πληροφορίες μας, θα συστεγαστούν στα εξής ΕΠΑ.Λ.:

1. 1^ο Γλυφάδας
2. 3^ο Ταύρου
3. 1^ο Λαυρίου
4. 1^ο Χαϊδαρίου
5. 1^ο Ελευσίνας
6. 9^ο Αθηνών
7. 1^ο Πτολεμαΐδας
8. 1^ο Αιγίου
9. 2^ο Αμαλιάδας
10. 1^ο Κέρκυρας
11.  Σύρου
12.  1^ο Ρόδου
13. 1^ο Κιάτου
14.  Άμφισσας
15.  1^ο Κατερίνης
16.  Κρύας Βρύσης
17.  Νεαπόλεως Λασιθίου
18.   Ακρωτηρίου Χανίων
19.  4^ο Αλεξανδρούπολης

Στα νεοϊδρυόμενα Π. ΕΠΑ.Λ. θα λειτουργήσει μόνο η Α΄ τάξη κατά το σχολ. έτος 2022-2023.

Η απόφαση του ΚΣΕΕΚ  θα προωθηθεί για να συνταχθεί ΚΥΑ και να δημοσιευτεί σε ΦΕΚ.

Υπενθυμίζεται ότι κατά το τρέχον σχολ. έτος λειτούργησαν 6 Π. ΕΠΑ.Λ. με την Α΄ τάξη τους, τα οποία συστεγάστηκαν στα εξής ΕΠΑ.Λ.:

1. 1^ο Άργους
2. 1^ο Περάματος
3. 2^ο Τρικάλων
4. 1^ο Ηγουμενίτσας
5. 1^ο Επανομής
6. 1^ο Ξάνθης

Τα 25 Π. ΕΠΑ.Λ., όπως έχει εξαγγελθεί από το Υπουργείο Παιδείας, θα επιδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το ποσό των 34.107.5630,52 €. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν σε κτιριακές παρεμβάσεις (όχι κτίσιμο κτιρίων), εξοπλισμό, προγράμματα σπουδών κ.ά.

Στα ήδη λειτουργούντα 6 Π. ΕΠΑ.Λ. δεν έχει εισρεύσει μέχρι στιγμής κανένα κονδύλιο και είναι άγνωστο πότε θα γίνει αυτό.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία τα οποία προκύπτουν στην πορεία ίδρυσης των Π. ΕΠΑ.Λ., μπορούμε να διατυπώσουμε τις εξής παρατηρήσεις:

1.  Δεν είναι διακριτά τα κριτήρια ίδρυσης εάν είναι γεωγραφικά ή ιδρύονται με άλλα κριτήρια, ούτε έχουν γίνει σχετικές ανακοινώσεις.
2. Στην περιοχή της Αττικής, όπου είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας, ιδρύονται συνολικά μόνο 7 Π. ΕΠΑ.Λ.
3. Δεν ιδρύεται κανένα Πρότυπο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ. αν και το 25% του συνολικού μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑ.Λ. φοιτά σε Εσπερινά σχολεία. Η αναγκαιότητα ίδρυσης είναι προφανής εάν λάβουμε υπόψη μας το μεγάλο ποσοστό φοίτησης σε αυτά, την επιθυμία των φοιτούντων για επαγγελματική ανέλιξη και την τεχνογνωσία την οποία κομίζουν από το χώρο εργασίας τους.
4. Είναι άγνωστο γιατί ιδρύονται Π. ΕΠΑ.Λ. σε πόλεις με ένα μόνο ΕΠΑ.Λ., γεγονός το οποίο δημιουργεί προβλήματα στους μαθητές και στους εκπαιδευτικούς.
5. Από την Υ.Α. Κ358084/ΦΕΚ 2180Β΄ 25-5-2021 με την οποία ρυθμίζονται εκπαιδευτικά θέματα των Π. ΕΠΑ.Λ. προκύπτουν τα εξής προβλήματα:

α) Όλα τα έγγραφα, οι τίτλοι σπουδών και τα υπηρεσιακά βιβλία είναι διαφορετικά για τα δύο σχολεία και αν λάβουμε υπόψη τον μεγάλο αριθμό μαθητών στο Π.ΕΠΑΛ., το διοικητικό έργο που προκύπτει, την έλλειψη διοικητικού προσωπικού, δημιουργούνται εργασιακές συνθήκες δυσβάστακτες για τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν ένα νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον με καινοτομίες, διαφορετικά προγράμματα σπουδών κ.λ.π.

β) Η προβλεπόμενη πρακτική άσκηση μια φορά την εβδομάδα για 6 ώρες στη Β΄ και στη Γ΄ τάξη, η οποία εντάσσεται στο πρόγραμμα σπουδών και η οποία θα πραγματοποιείται εκτός σχολείου, σε φορείς του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα μετακίνησης μαθητών, εκπαίδευσης εκτός σχολικού χώρου και εκ των πραγμάτων συμμετοχή στην εργασία της επιχείρησης χωρίς αμοιβή.

γ) Η στελέχωση των Π. ΕΠΑ.Λ. προβλέπεται από εκπαιδευτικούς «αυξημένων τυπικών και ουσιαστικών προσόντων, με την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση, την παιδαγωγική επάρκεια και εμπειρία, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, να αξιοποιήσουν εκπαιδευτικό υλικό στην επαγγελματική εκπαίδευση, πιλοτικές δράσεις σύνδεσης με την αγορά εργασίας και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και να εκπληρώσουν τους γενικούς σκοπούς των Π. ΕΠΑ.Λ. , όπως καθορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 16 του ν. 4763/2020 ( Α΄254).

δ) Στην παράγραφο 2 της Υ.Α. με την οποία λειτουργούν μέχρι στιγμής τα Π.ΕΠΑ.Λ., προβλέπεται ότι οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στο ΕΠΑ.Λ. όπου ιδρύεται Π. ΕΠΑ.Λ., κατά το έτος 2023-2024, εντάσσονται με τις οργανικές τους θέσεις στο εκπαιδευτικό προσωπικό του Π. ΕΠΑ.Λ.

Εδώ προκύπτει το ερώτημα, εάν στο Π. ΕΠΑ.Λ. λειτουργήσουν ειδικότητες οι οποίες είναι αναντίστοιχες με τις ειδικότητες των ήδη υπηρετούντων πως θα καλύψουν οι εκπαιδευτικοί αυτοί το διδακτικό τους ωράριο; Δεν θα έπρεπε οι νέες ειδικότητες να είναι από τώρα γνωστές;

ε) Στην παράγραφο 3 της Υ.Α. προβλέπεται ότι όσοι από τους εκπαιδευτικούς δεν επιθυμούν να τοποθετηθούν στο Π. ΕΠΑ.Λ. τοποθετούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα σε κενές οργανικές θέσεις σχολείων της ίδιας ομάδας, και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, σε κενές θέσεις σχολείων όμορης ομάδας της ίδιας περιοχής μετάθεσης.

Εδώ προκύπτει επίσης και άλλο ερώτημα, τι θα γίνει στις περιπτώσεις όταν δεν υπάρχει άλλο ΕΠΑ.Λ. στην ίδια πόλη; Τι θα γίνει εάν στα άλλα σχολεία της ίδιας ή της όμορης περιοχής δεν υπάρχουν κενές οργανικές θέσεις της ειδικότητας αυτών που δεν επιθυμούν να τοποθετηθούν στο Π. ΕΠΑ.Λ.;

Η πρόβλεψη αυτή ενδεχομένως εξυπηρετεί τις ειδικότητες των γενικών μαθημάτων αλλά όχι και όλες τις περισσότερες τεχνολογικές ειδικότητες.

Η παράγραφος 1 του Ν. 4763/2020 την οποία προαναφέραμε, ορίζει και τα εξής: Τα Π. ΕΠΑ.Λ. εξυπηρετούν, με τα υπόλοιπα σχολεία, τους σκοπούς της επαγγελματικής εκπαίδευσης και επιπλέον προβλέπεται, η ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο σχεδιασμό τους, ο ενεργός ρόλος της τοπικής κοινωνίας, η συνεργασία με σχολές και τμήματα ΑΕΙ, στη διδακτική των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, καθώς και στην οργάνωση, διοίκηση αξιολόγηση και διαχείριση σχέσεων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας, η ανάπτυξη ερευνητικών και εκπαιδευτικών, ευρωπαϊκών και διεθνών συνεργασιών.

Όπως γίνεται αντιληπτό οι διατάξεις του Νόμου και της Υ.Α. περιέχουν πολλά νέα στοιχεία τα οποία χρειάζονται επεξηγήσεις οι οποίες δεν έχουν δοθεί.

Επίσης δεν φαίνεται να δίνεται η ίδια υποστήριξη στα Π. ΕΠΑ.Λ. όπως απλόχερα προσφέρεται στα ΙΕΚ. Γιατί π.χ. δεν προβλέπεται η στελέχωση της γραμματείας με έναν ή δύο υπαλλήλους, όταν στα ΙΕΚ προβλέπεται μέχρι και 5 όταν έχουν πάνω από 400 καταρτιζόμενους; Δεν είναι βάσιμοι οι φόβοι των εκπαιδευτικών, που ενδεχόμενα δεν θα έχουν διδακτικό ωράριο, να βρεθούν εκτός τάξης και να μετατραπούν  σε γραμματείς;

Δεν είναι βάσιμες οι ανησυχίες των εκπαιδευτικών όταν γνωρίζουν ότι στα όργανα που σχεδιάζουν τα νέα μέτρα ΚΣΕΕΚ, ΣΣΠΑΕ, Τοπική Αυτοδιοίκηση κ.λ.π. συμμετέχουν πάντα και άτομα τα οποία δεν έχουν βιωματική γνώση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Επαγγελματικής Κατάρτισης;

Εκ των πραγμάτων λοιπόν υπάρχει ανασφάλεια στους εκπαιδευτικούς, διότι το εγχείρημα δεν είναι μικρό, κατά το παρελθόν έχουν γίνει και άλλα μεταρρυθμιστικά πειράματα τα οποία έχουν αποτύχει. Η γνωστή τακτική του «βλέποντας και κάνοντας»,  έχει επίσης κατ΄ επανάληψη αποτύχει.

Δεν πρέπει όμως, να παραβλέψουμε  το γεγονός ότι οι διατάξεις για την  χρηματοδότηση και τη μείωση του αριθμού μαθητών ανά τμήμα σε 22, αποτελούν ζωτικής σημασίας θετικά στοιχεία, τα οποία κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στα πολλά αρνητικά.

Για την επιτυχία του θεσμού των Π. ΕΠΑ.Λ. και των πολλών απαιτήσεων από τους εκπαιδευτικούς θα ήταν σκόπιμη, εάν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση υποστήριξης του θεσμού,  η καθιέρωση κάποιου επιδόματος ή έστω μια μείωση του διδακτικού τους ωραρίου, τόσα λεφτά θα δοθούν από κοινοτικούς πόρους.

Οι αντιδράσεις των εκπαιδευτικών μέσω των σωματείων τους (ΕΛΜΕ) δεν μπορεί να μην έχουν καμία λογική βάση.

Ο μη διάλογος και η συνεχής προσφυγή στα δικαστήρια είναι ότι χειρότερο για το χώρο της παιδείας.

Η υπόθεση της παιδείας είναι εθνική, απαιτείται διάλογος κοινωνικός, διακομματικός και κυρίως διάλογος με τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι θα κληθούν να εφαρμόσουν τις αλλαγές αυτές, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

Ίδωμεν.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης

Εκπαιδευτικός – Ερευνητής

Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.