Στις αρμόδιες διευθύνσεις της Κομισιόν βρίσκεται από την περασμένη Παρασκευή ο μόνιμος μηχανισμός παρέμβασης στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου. Ο μηχανισμός που θα αντλεί τα υπερέσοδα των παραγωγών στην «πηγή» και θα περιορίζει δραστικά τη σύνδεση των τιμών ρεύματος με τις διακυμάνσεις της τιμής του φυσικού αερίου φέρεται, πριν φύγει για τις Βρυξέλλες, να διασφάλισε την προφορική συναίνεση των τεχνοκρατών της Επιτροπής ύστερα από διεξοδική συζήτηση άνω των δύο ωρών, στην οποία συμμετείχαν 15 άτομα από διάφορες διευθύνσεις. Εκκρεμεί και μία συζήτηση σε πολιτικό επίπεδο, μεταξύ των επιτρόπων Ενέργειας και Ανταγωνισμού και υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, που αναμένεται μέσα στην εβδομάδα, για να δρομολογηθεί στη συνέχεια και η επίσημη έγκριση από την Κομισιόν και να τεθεί σε εφαρμογή.
Παράγοντες που συμμετείχαν στην κατάρτιση του μηχανισμού αλλά και στις συζητήσεις με την Κομισιόν διαβεβαιώνουν στην «Κ» ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα παραβίασης των προαπαιτουμένων που θέτει και η νέα εργαλειοθήκη της Κομισιόν, που πρόκειται να ανακοινωθεί αύριο, ως προς τους περιορισμούς του διασυνοριακού εμπορίου και των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων. Επιπλέον, σημειώνουν, ότι από την εφαρμογή του δεν συντρέχει κάποιος κίνδυνος για να γίνει το σύστημα εξαγωγικό.
Σύμφωνα με τον νέο μηχανισμό, η αγορά θα εκκαθαρίζεται ανά ώρα και ανά ημέρα, όπως συμβαίνει και σήμερα από το Ελληνικό Χρηματιστήριο. Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να πληρώνονται βάσει της ΟΤΣ. Η πρώτη παρέμβαση έρχεται στον τρόπο πληρωμής των παραγωγών (συμβατικών μονάδων και ΑΠΕ). Αντί να πληρωθούν στην ΟΤΣ όπως συμβαίνει σήμερα, θα πληρώνονται στη βάση και μιας δεύτερης ρυθμιζόμενης τιμής. Αυτή θα βγαίνει αυτόματα βάσει ενός μαθηματικού τύπου που έχει λάβει υπόψη του με τεκμαρτό τρόπο το κόστος καυσίμου για το φυσικό αέριο και τον λιγνίτη και μια ενιαία τιμή για ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά, που ορίζεται στα 80-90 ευρώ η μεγαβατώρα. Το κόστος φυσικού αερίου και λιγνίτη θα αναπροσαρμόζεται καθημερινά, για μεν το πρώτο βάσει της τιμής στο ΤΤF και στο Χρηματιστήριο Ρύπων (ETS), για δε το δεύτερο μόνο βάσει του ΕTS. Το κόστος μονάδων φυσικού αερίου έχει μάλιστα υπολογιστεί με τρόπο που να δημιουργεί κίνητρο για τη λειτουργία των πιο αποδοτικών μονάδων.
Οι μονάδες φυσικού αερίου και λιγνίτη θα πληρώνονται στο μίνιμουμ μεταξύ της προσφοράς που έχουν κάνει στο σύστημα και της ρυθμιζόμενης τιμής. Αυτό λειτουργεί ως αντικίνητρο, ώστε να μην κάνουν υποτιμολογημένες προσφορές για να δουλέψουν περισσότερο και να κάνουν εξαγωγές. Οι ΑΠΕ και τα υδροηλεκτρικά θα πληρώνονται στο μίνιμουμ μεταξύ της ΟΤΣ και της ρυθμιζόμενη τιμής.
Η τιμή-στόχος για τα οικιακά τιμολόγια θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις τιμές αερίου και ρύπων, άρα δεν μιλάμε για ένα σταθερό πλαφόν στην τελική τιμή.
Η δεύτερη παρέμβαση έρχεται στην τιμή που θα αγοράζουν οι προμηθευτές. Αυτή θα είναι συνάρτηση ενός σταθμισμένου μέσου όρου του κόστους παραγωγής, το οποίο θα προκύπτει προσθέτοντας τις κιλοβατώρες που θα παράγονται ανά τεχνολογία (φυσικό αέριο, λιγνίτη κ.λπ.) επί την τιμή που θα έχει πληρωθεί και θα διαιρείται με το σύνολο των κιλοβατωρών που καταναλώθηκαν την ίδια ημέρα. Σε αυτή την τιμή που θα αγοράζουν όλοι οι προμηθευτές θα προσθέτουν τα διάφορα κόστη τους για να διαμορφώσουν τα τιμολόγιά τους. Εχει υπολογιστεί ότι με ΟΤΣ στα 240 ευρώ /MWh η τιμή αγοράς για τους προμηθευτές με το νέο μοντέλο διαμορφώνεται στα 160 ευρώ, περιορίζεται δηλαδή το κόστος χονδρεμπορικής κατά 80 ευρώ/MWh.
H τρίτη παρέμβαση, τέλος, θα καλύπτει με επιδότηση τη διαφορά μεταξύ της τιμής-στόχου που θα βάζει η πολιτεία στη λιανική και του τιμολογίου του παρόχου, όπως συμβαίνει και σήμερα. Για τιμή φυσικού αερίου στα 100 ευρώ/MWh η τιμή-στόχος που μπαίνει για τα οικιακά τιμολόγια είναι 140 ευρώ οριζόντια. Η τιμή αυτή θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τη διακύμανση του φυσικού αερίου και των ρύπων, άρα δεν μιλάμε για ένα σταθερό πλαφόν στην τελική τιμή.
Σε αντίθεση, πάντως, με τον μηχανισμό για την οριζόντια μείωση των τιμών ρεύματος, που φαίνεται να προχωράει ικανοποιητικά, σοβαρά προσκόμματα συναντά το μέτρο της φορολόγησης των υπερεσόδων. Οι εταιρείες-παραγωγοί, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζουν μακροσκελή υπομνήματα και ενστάσεις προς τη ΡΑΕ που συνδέονται με τη μεθοδολογία προσδιορισμού των υπερκερδών τους και καταλήγουν να αμφισβητούν την αξιοπιστία τους. Χωρίς να καταλογίζουν κακές προθέσεις στην αρμόδια Αρχή, εντοπίζουν σοβαρές παραλείψεις, κάποιες εκ των οποίων δεν θα μπορούσε να είναι και εις γνώσιν της αφού αποτελούν εμπορικά μυστικά. Ως μια τέτοια περίπτωση αναφέρεται διμερές συμβόλαιο της Elpedison με τη ΔΕΗ σε σταθερή τιμή, τη ζημία του οποίου δεν έλαβε υπόψη της η ΡΑΕ.
Των ενστάσεων δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν και δικαστικές προσφυγές, εξέλιξη που θα οδηγήσει σε σοβαρές καθυστερήσεις και θα επιβαρύνει περαιτέρω το πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση.
Δημοσιεύτηκε στις 17 Μαΐου, 2022
