Από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, που έχει καθιερωθεί για τις 31 Μαΐου 2017.
Η επιδημία του καπνίσματος είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία. Αποτελεί την πρώτη αιτία νοσηρότητας παγκοσμίως. Σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα και άλλων οργάνων, τα καρδιακά νοσήματα, η περιφερική αγγειακή νόσος, η εγκεφαλική αγγειακή νόσος και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Ως Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος θεσπίστηκε η 31η Μαΐου κάθε έτους. Θέμα της Ημέρας κατά του Καπνίσματος για το 2017 έχει οριστεί το «Κάπνισμα - Απειλή για την ανάπτυξη», με στόχο να επισημανθεί η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης προϊόντων καπνού και του ελέγχου του καπνού με την αειφόρο ανάπτυξη, ώστε να ευαισθητοποιηθούν όλες οι χώρες προκειμένου να συμπεριλάβουν τον έλεγχο του καπνού στις εθνικές τους στρατηγικές στην Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030.
Βασικά στοιχεία για το κάπνισμα:
• Περίπου 6 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από τη χρήση καπνού κάθε χρόνο, αριθμός που προβλέπεται ότι θα αυξηθεί σε περισσότερα από 8 εκατομμύρια ετησίως έως το 2030, αν δεν ληφθούν μέτρα.
• Η χρήση καπνού κοστίζει στις εθνικές οικονομίες εξαιτίας των αυξημένων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης και της μειωμένης παραγωγικότητας. Επιδεινώνει δε τις ανισότητες στον τομέα της υγείας.
• Η καλλιέργεια καπνού απαιτεί μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, που μπορεί να είναι τοξικά και ρυπαντικά για το περιβάλλον.
• Σχεδόν το 80% του ενός δισεκατομμυρίου του πληθυσμού που είναι καπνιστές ζουν σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες, ενώ η κατανάλωση των προϊόντων καπνού στις αναπτυγμένες χώρες μειώνεται σταθερά.
• Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα.
Το εργαλείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) για την καταπολέμηση του καπνίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το FCTC – WHO, δηλαδή «η Σύμβαση του Πλαισίου Εργασίας για τον Έλεγχο του Καπνού» (Framework Convention on Tobacco Control). Η παραπάνω σύμβαση υπογράφηκε το 2003 από 172 χώρες και τέθηκε σε ισχύ το 2005. Τα μέλη έχουν αυξηθεί σε 179 και μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται σε 180. Στην Ελλάδα η σύμβαση ισχύει από 27 Ιανουαρίου 2006.
Σήμερα περισσότερες από τις μισές χώρες του κόσμου, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού (2,8 δισεκατομμύρια ανθρώπους), έχουν εφαρμόσει τουλάχιστον το ένα από τα πιο οικονομικά αποδοτικά μέτρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο υψηλότερο επίπεδο.
Οι βασικές διατάξεις της Σύμβασης του Πλαισίου Εργασίας για τον Έλεγχο του Καπνού, που έχουν στόχο τη μείωση της ζήτησης του καπνού, περιέχονται στα άρθρα 6-14. Αυτές αναφέρονται για παράδειγμα στις τιμές και το φόρο καπνού, στην ενημέρωση του κοινού για τα προϊόντα της καύσης του καπνού, τη συσκευασία και τη σήμανση των προϊόντων καπνού, τη διαφήμιση και, τέλος, στην εκπαίδευση του κοινού.
Οι διατάξεις για τη μείωση της προσφοράς περιέχονται στα άρθρα 15-17 της Σύμβασης. Τα άρθρα αυτά αναφέρονται στην καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, την απαγόρευση πώλησης σε ανηλίκους, την οικονομική στήριξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων κ.ά. Έτσι, ενώ στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η κατανάλωση του καπνού και των προϊόντων μειώνεται σταθερά, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημαντική άνοδο, ενώ έχουν αυξηθεί και τα ποσοστά των γυναικών χρηστών καπνού.
Στην Ελλάδα το Υπουργείο Υγείας, στο πλαίσιο της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και ειδικότερα σε συμμόρφωση με τα άρθρα της Σύμβασης – Πλαισίου του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (FCTC), συμπεριέλαβε σχετικές διατάξεις στους νόμους, καθώς και διευκρινιστικές εγκυκλίους για την απαγόρευση πώλησης προϊόντων καπνού από και προς ανηλίκους, για την ολική απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους εργασίας, χώρους εστίασης – διασκέδασης κ.τ.λ.
Η εκπαίδευση του κοινού αποτελεί αναγκαίο μέσο στην πρόληψη των νοσημάτων για τα οποία το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα εμφάνισης ή επιδείνωσης, καθώς στοχεύει άμεσα στην μείωση του αριθμού των ατόμων που κάνουν χρήση των προϊόντων καπνού.
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσω του Δικτύου Δράσεων Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας, εφαρμόζεται το πρόγραμμα αγωγής υγείας «Ενεργητικός Αντικαπνιστής» στους μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Κεντρική Μακεδονία. Το πρόγραμμα τυγχάνει ευρείας αποδοχής, έχει την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και γίνεται με τη συνεργασία των Διευθυντών των Σχολικών Μονάδων.
Επίσης, το τμήμα του Υγειονομικού και Περιβαλλοντικού Ελέγχου έχει την αρμοδιότητα της εφαρμογής των αντικαπνιστικών νόμων στους δημόσιους χώρους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, το Τμήμα Δημόσιας Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Π.Κ.Μ. και η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας διοργανώνουν ημερίδα με θέμα «Κάπνισμα: Απειλή για την Ανάπτυξη και τη Δημόσια Υγεία», την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017, στο κινηματοθέατρο «Αλέξανδρος» (Εθν. Αμύνης 1, Θεσσαλονίκη), από τις 9.00 έως τις 14.30. Στην ημερίδα θα μιλήσουν ειδικοί πνευμονολόγοι και επιστήμονες υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η εκδήλωση θα είναι ανοιχτή στο κοινό.
Δημοσιεύτηκε στις 30 Μαΐου, 2017
