Στην τοποθέτησή της στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, επί του Νομοσχεδίου του
Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον «Εθνικό Κλιματικό Νόμο –
Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική
αλλαγή», σημείωσε ότι το εν λόγω σχέδιο νόμου θα μπορούσε με τις κατάλληλες
παρεμβάσεις να αποτελέσει πραγματικό εργαλείο για τη μετάβαση στην κλιματική
ουδετερότητα. Ωστόσο, υπογραμμίζοντας ότι παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες
μεταξύ των οποίων είναι η βίαιη και ψεύτικη απολιγνιτοποίηση, η ανυπαρξία
υποδομών για την αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ, η ανυπαρξία του χωροταξικού
πλαισίου για τις ΑΠΕ καθώς και η απουσία του αναγκαίου προϋπολογισμού,
σημείωσε ότι παρεμβάσεις όπως η σχεδιαζόμενη απαγόρευση παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά ορυκτά καύσιμα, η προώθηση οχημάτων
μηδενικών εκπομπών, η μείωση των εκπομπών από τα κτίρια κλπ είναι
καταδικασμένες να αποτύχουν, οδηγώντας μάλιστα τους πολίτες σε ακριβή
ενέργεια και σε ενεργειακή ανασφάλεια και φτώχεια.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της κ. Τζάκρη:
«Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
Η κλιματική αλλαγή ή κλιματική κρίση είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που
πρέπει να αντιμετωπίσουμε στη βάση δυο συνισταμένων: Η μια είναι η μείωση
των εκπομπών του CO 2 και η δεύτερη είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
η άλλως η διαχείριση των επιπτώσεών της.
Η κλιματική αλλαγή βρίσκεται ήδη εδώ και επιβάλλεται η άμεση δράση για την
αντιμετώπιση των επιπτώσεων που επηρεάζουν τις κοινωνίες μας και τα
οικοσυστήματά μας, κυρίως λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων που
καταστρέφουν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και αντιπροσωπεύει μόλις το 8 % των παγκόσμιων
εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ποσοστό το οποίο βαίνει μειούμενο),
επιδεικνύει ηγετικό πνεύμα και θέλει να δώσει το παράδειγμα όσον αφορά τη
δράση για το κλίμα μέσα από τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει στο εσωτερικό της.
2
Αν δούμε τα νούμερα (στοιχεία του 2019) στην ΕΕ, ο σημαντικότερος ρυπαντής σε
ποσοστό 80% είναι το CO 2 και ακολουθούν σε πολύ μικρότερα ποσοστά το μεθάνιο
11%, το οξείδιο του αζώτου, οι υδροφθοράνθρακες [ουσίες οι οποίες βρίσκονται σε
εξοπλισμό και προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα ψυγεία, κλιματιστικά, αφρούς
και σπρέι αεροζόλ και χρησιμοποιήθηκαν ως εναλλακτική λύση των
υδροχλωροφθορανθράκων που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος].
Είναι αέρια που εκλύονται στην ατμόσφαιρα, τα οποία δρουν όπως το γυαλί στο
θερμοκήπιο. Απορροφούν δηλαδή την ηλιακή ενέργεια και τη θερμότητα που
εκπέμπεται από την επιφάνεια της γης, την εγκλωβίζουν και την εμποδίζουν να
διαφύγει στο διάστημα. Η διαδικασία αυτή βέβαια είναι αυτή που κρατά τη γη
ζεστή επιτρέποντας την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Ωστόσο η ανθρώπινη
δραστηριότητα προσθέτει ένα επιπλέον ποσοστό αερίων στην ατμόσφαιρα,
ενισχύοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οδηγώντας σταδιακά στην αύξηση της
μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη.
Οι συνολικές εκπομπές αερίων της ΕΕ για το 2019 ήταν περίπου 4 εκ. κιλοτόνοι
ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Με το 60% αυτών των εκπομπών να
προέρχονται από τη Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία. [τα στοιχεία αυτά
βρίσκονται στον ιστότοπο του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου
https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20180301STO98928/ek
pompes-aerion-tou-thermokipiou-ana-chora-kai-tomea-grafima]
Δείτε τώρα τι γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο:
Κίνα: περίπου 16 εκ.
ΗΠΑ: 6,5 εκ.
Ινδία: 3,3 εκ.
Ιαπωνία: 1,4 εκ.
Βραζιλία: 1,2 εκ.
Και ακολουθούν άλλες χώρες με μικρότερες μεν εκπομπές, σημαντικές δε [Ιράν,
Αυστραλία, Νότια Κορέα, Καναδάς κλπ].
Με την Ελλάδα να συμμετέχει σε ποσοστό μόλις 2% σε επίπεδο ΕΕ και κάτω του
0,2% σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πραγματικά βλέπουμε ότι ενώ η ΕΕ, έχει μια φιλόδοξη εσωτερική πολιτική, [και
πολύ καλά κάνει γιατί η γη είναι το σπίτι μας, ο αέρας που ανασαίνουμε] αυτή δεν
είναι αρκετή, γιατί η κλιματική κρίση δεν αφορά αποκλειστικά την Ευρώπη ή την
Αμερική ή την Αφρική, αφορά όλο τον πλανήτη και απαιτεί συντονισμένες και
συγχρονισμένες ενέργειες σε όλο τον κόσμο, αν πραγματικά θέλουμε να πετύχουμε
τους στόχους που τέθηκαν το 2015 στο Παρίσι, αλλά και στις επόμενες συναντήσεις
[Βόννη, Κατοβίτσε, Μαδρίτη, Γλασκώβη] .
Κι ερχόμαστε στο εθνικό μέρος [παρά το μικρό μας αποτύπωμα στο παγκόσμιο
επίπεδο].
Ο ελληνικός κλιματικός νόμος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εθνικούς-ποσοτικούς
στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% ως το
3
2030, σε σχέση με το 1990 και κατά 80% ως το 2040, ώστε το 2050 να επιτευχθεί η
κλιματική ουδετερότητα.
Είναι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, η οποία θα επηρεάσει όλα τα πεδία της
οικονομίας και της κοινωνίας.
Θα αναφερθώ στα πιο σημαντικά θέματα:
Πρώτο: Στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας [άρθρο 11]. Θεσμοθετείται η
απαγόρευση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά ορυκτά καύσιμα από την
31η Δεκεμβρίου 2028.
Αυτό σημαίνει ότι από την 1/1/2029 η ενέργεια που παράγεται από λιγνίτη, φυσικό
αέριο ή πετρέλαιο θα αντικατασταθεί από ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ.
Ωστόσο πέρα από το προδιαγραφόμενο τέλος του λιγνίτη, δεν αναφέρεται τίποτε
για το τέλος του φυσικού αερίου.
Πόσο εφικτό είναι αυτό όταν σήμερα στο μίγμα ηλεκτρικής ενέργειας, λιγνίτης-
πετρέλαιο συμμετέχουν σε ποσοστό περίπου 20%, φυσικό αέριο περί το 40% και
37% (φωτοβολταϊκά, αιολικά και υδροηλεκτρικά);
Δεύτερο: Στην προώθηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών [άρθρο 12]. Το
σημαντικότερο είναι ότι από την 1η Ιανουαρίου 2026, εντός των διοικητικών ορίων
των δυο μεγαλύτερων περιφερειών της χώρας, της Αττικής και της Θεσσαλονίκης,
τα νέα ταξί, καθώς και το ένα τρίτο (1/3) των νέων οχημάτων που ταξινομούνται
για σκοπούς εκμίσθωσης σε τρίτους θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Αν
θέλουμε να ακριβολογούμε, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι ΔΥΝΑΜΕΙ μηδενικών
εκπομπών, όπως είναι και τα αυτοκίνητα θερμικών κινητήρων. Αμφότερα μπορούν
να γίνουν χαμηλών ή και μηδενικών εκπομπών, εφόσον ανεφοδιάζονται με πράσινη
ενέργεια, ηλεκτρική (από ΑΠΕ) ή καυσίμων από Βιοκαύσιμα ή Υδρογόνο. Όμως
σήμερα ακόμα κι αν παραβλέψει κανείς την κατά κανόνα απαγορευτική τιμή ενός
ηλεκτρικού οχήματος, ποντάροντας στη δικαίωση που θα επέλθει κατά τη διάρκεια
της απόσβεσής του, καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή ενός τέτοιου
ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι οι υποδομές φόρτισης, η πυκνότητα και η συνέπεια
του δικτύου ταχυφόρτισης στη χώρα.
Πόσο έτοιμοι είμαστε γι’ αυτό όταν μέχρι σήμερα έχετε προχωρήσει σε τέσσερις
παρατάσεις τροποποίησης των σχεδίων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων;
Παρουσιάζετε έναν ημιτελή και ασαφή σχεδιασμό και αυτό φαίνεται και από την
απουσία οποιασδήποτε πρόβλεψης για τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Πρώτα
ξεκινάμε με τα δημόσια μέσα μεταφοράς, μετά τα εταιρικά, μετά της εφοδιαστικής
αλυσίδας, τα ταξί κτλ..
Τα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από τα κτίρια [άρθρο 17] Από την
1/1/2025, ισχύει η απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης
στα νέα κτήρια.
Πόσο εφικτό θα είναι να αντικατασταθούν όλοι οι καυστήρες πετρελαίου, από την
1/1/2030;
Τι θα γίνει στις περιοχές που δεν υπάρχει ανεπτυγμένο δίκτυο φυσικού αερίου που
θα αντικαταστήσει σε πρώτη φάση το πετρέλαιο;
4
Και κατά πόσο η χρήση φυσικού αερίου για θέρμανση και ζεστό νερό θα επιτρέψει
την επίτευξη του στόχου απανθρακοποίησης έως το 2050;
Ή μήπως όλα τα κτήρια θα αποκτήσουν φωτοβολταϊκά στις ταράτσες τους;
Πως θα γίνει αυτό;
Κύριοι της Κυβέρνησης μας οδηγείτε με μαθηματική ακρίβεια στην ενεργειακή
ανασφάλεια και φτώχια.
Η Ασφάλιση κινδύνου από την κλιματική αλλαγή [άρθρο 23]. Πάλι ο πολίτης θα
πληρώσει το λογαριασμό. Η Πολιτεία που είναι; Δεν έχει ευθύνη για τα κτήρια που
έχουν κτιστεί σε διάφορες περιοχές τρωτότητας;
Το σχέδιο νόμου παρουσιάζει πολλές βασικές αδυναμίες:
Η βίαιη και ψεύτικη απολιγνιτοποίηση ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2019 με έναν
σχεδιασμό που προέβλεπε απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων έως το 2023
εκτός από την Πτολεμαϊδα V, η οποία πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι είναι ακόμη υπό
κατασκευή έχοντας στοιχίσει μέχρι σήμερα στον ελληνικό λαό 2 δις €. Προβλέπεται
η αντικατάσταση του λιγνίτη με μονάδες φυσικού αερίου (ενός επίσης ορυκτού
καυσίμου), που από ότι φαίνεται θα παραμένει στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής της
χώρας τουλάχιστον έως το 2050. Ωστόσο, εξαιτίας της κρίσης φυσικού αερίου και
του ράλι τιμών του, ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε στις 6.04.2022 παράταση σε
λιγνιτικές μονάδες έως το 2028, με άγνωστο χρονικό ορίζοντα μετατροπής της
Πτολεμαϊδας V, και αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη κατά
20%.
Παντού δηλαδή βλέπουμε να υπάρχει ένας πρόχειρος, επιφανειακός,
επικοινωνιακός σχεδιασμός.
Εντωμεταξύ, έχουν καθυστερήσει σημαντικά καίριες μεταρρυθμίσεις και θεσμικά
εργαλεία μετάβασης, με βασικότερο όλων το πλαίσιο για τις υποδομές για την
αποθήκευση ενέργειας (αλλά και τις θαλάσσιες ΑΠΕ), με αποτέλεσμα να υπάρχει
ζήτημα με την απαιτούμενη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας.
Αλλά όσο καθυστερεί η αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ, τόσο προωθούνται και
ενισχύονται τα «συμφέροντα» του φυσικού αερίου, όταν μάλιστα βλέπουμε ότι
υπάρχει οργασμός επενδύσεων σε φυσικό αέριο.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
Ο κλιματικός νόμος θα έπρεπε να είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να
αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση.
Ωστόσο
Ακόμη μια φορά ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο, ο κλιματικός νόμος,
αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως μια ακόμη τυπική υποχρέωση της χώρας,
και έτσι έχουμε μπροστά μας έναν προσχηματικό κλιματικό νόμο που το μόνο που
θα καταφέρει θα είναι να οδηγήσει στην ακριβή ενέργεια, την ενεργειακή
ανασφάλεια και φτώχεια και όπως συμβαίνει ήδη με την ενέργεια θα λειτουργήσει
υπέρ λίγων μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, του φυσικού αερίου αυτή τη φορά.»
Δημοσιεύτηκε στις 26 Μαΐου, 2022